Hawańczyki są niezwykle wrażliwe na ton głosu. To wyjątkowo radosne, żywe, przyjacielskie, czarujące, swawolne, skore do zabaw i ufne psiaki. Bezwzględnie potrzebują towarzystwa człowieka, któremu są bardzo oddane.
Hawańczyk
Kraj pochodzenia
Zachodnia część basenu Morza Śródziemnego
Przydatność
Hawańczyk jest rasą zaklasyfikowaną do grupy IX (psy ozdobne i do towarzystwa), sekcji I (biszony i rasy pokrewne). Psy te są bardzo aktywne i wytrzymałe fizycznie, dlatego bardzo dobrze sprawdzają się w takich kynologicznych dyscyplinach sportowych jak agility. Nie podlegają próbom pracy.
Historia
Ze względu na kolor sierści (brązowy tytoń, popielaty), powstał mit, jakoby rasa wywodziła się z Hawany, jednak Hawańczyki, wbrew nazwie i legendzie pochodzą tak naprawdę z wybrzeży Hiszpanii i Włoch. Bardzo szybko, dzięki włoskim marynarzom, zostały jednak wprowadzone na Kubę i tam pokochane. Niemal od razu stały się ulubieńcami w wyższych kręgach.
Mieszkały w pałacach i posiadłościach wysoko postawionych Kubańczyków. Wydarzenia polityczne na Kubie skutkowały całkowitym wygaśnięciem oryginalnych linii tych psów na Kubie. Przetrwały tylko osobniki wywiezione nielegalnie do Ameryki Północnej. W Europie rasa pojawiła się dopiero w 1981 roku i nadal jest rzadka.
Szata
Hawańczyki są małymi, żwawymi psami o niskich kończynach i żywym, sprężystym chodzie. Ich sierść okrywowa jest długa (12-18cm), obfita i miękka, prosta lub falująca. Podszerstek często w ogóle nie występuje, a jeśli nawet, to jest słabo rozwinięty i wełnisty.
Psy tej rasy cechuje urozmaicone ubarwienie. Zdarzają się osobniki rude, popielate, jasnopyłowe, tytoniowe, brązowe, brązowo-rude (czyli hawana) czarne lub nawet czysto białe, złote lub kremowe, jednak najczęstszym ubarwieniem jest popiół. Dopuszcza się lekkie przyciemnienia i łaty.
Zachowanie i charakter
Hawańczyki są czułe i kochają dzieci, z którymi mogłyby się bawić bez końca. Potrzebują ciągłego przytulania i pieszczot. Są inteligentne, szybko i chętnie się uczą. Bardzo lubią być w centrum uwagi, o którą zabiegają prezentując swoje umiejętności, dlatego cieszą się reputacją cyrkowca. Chociaż widząc gościa zawsze radośnie biegną go przywitać, ostrzegają słysząc dziwny odgłos. Dość łatwo dają się ułożyć na psa stróżującego.
Zdrowie
Biszony hawańskie cieszą się bardzo dobrym zdrowiem i długowiecznością. Jedyne przypadłości, jakie mogą je dotykać to problemy z sercem, katarakta, postępujący zanik siatkówki, zwichnięcie rzepki kolanowej oraz aseptyczna martwica główki kości udowej.
Psy tej rasy wymagają codziennej, starannej pielęgnacji. Chociaż jakiekolwiek zabiegi fryzjerskie, włączając w to wyrównywanie długości sierści (zarówno przy użyciu trymera, jak i nożyczek) są dla tej rasy zakazane, jednak należy porządkować włosy na łapach oraz systematycznie skracać włosy na czole tak, aby nie zakrywały oczu, utrudniając tym samym widzenie. Zamiast przycinania, grzywkę można także wiązać w kitkę. Ze względu na bardzo duże skłonności do kołtunienia, hawańczyki trzeba czesać kilka razy dziennie. Kołtunów, które powstaną mimo wszystko, nie da się rozczesać, dlatego należy je systematycznie wycinać.