W Służbie Celnej pies jest funkcjonariuszem, współpracownikiem innych powołanych do służby funkcjonariuszy.
Udowodnione zostało, że pies jest najlepszym przyjacielem człowieka. Ale nie tylko, jest przede wszystkim przewodnikiem, pomaga chorym dzieciom i osobom niewidomym.
W Służbie Celnej natomiast pełni równie ważną rolę, jest swego rodzaju funkcjonariuszem. Współpracuje z człowiekiem i tym samym stają się partnerami. Psy stanowią postrach dla przemytników. Przyczyniają się do zabezpieczenia granic i obszaru celnego Unii Europejskiej. Dobór psów do Służby Celnej odbywa się na podstawie stanu zdrowia i wieku psa.
Predyspozycje do służby
Bardzo ważna jest psychika psa. Kandydaci do Służby muszą być szczepieni przeciwko wściekliźnie. Najbardziej preferowane psy to między innymi: owczarek niemiecki, owczarek belgijski malinois, labrador retriver, cocker spaniel.
W Służbie Celnej psy odgrywają ważną rolę, dlatego muszą być zdrowe. Pies nie może być starszy niż do dwóch lat. Pies przed rozpoczęciem służby przechodzi szereg szkoleń, przede wszystkim sprawdzana jest jego reakcja na strzał. Pod uwagę brana jest również chęć psa do aportowania.
Obecnie w Służbach pracuje ponad sto wyspecjalizowanych psów, kilkadziesiąt z nich szkolonych zostało do wykrywania narkotyków, natomiast pozostała reszta, do wykrywania wyrobów tytoniowych.
Oprócz szkoleń psów istotną rolę odgrywa przewodnik psa. Typowanie odbywa się w Izbie Celnej na podstawie określonych warunków, które musi spełniać przewodnik. Kandydat musi być silny i zdrowy. Kolejnym ważnym warunkiem jest zamiłowanie do zwierząt. Cierpliwość i zdolność przyswajania wiedzy również pełni ważną rolę.
Szkolenie
Przewodnik przechodzi dwu etapową kwalifikację. Po spełnieniu warunków, wymienionych powyżej, drugi etap kwalifikacji odbywa się w ośrodku szkoleniowym (np. w miejscowości Kamionka).
Szkolenie ma na celu utworzenie pozytywnej więzi pomiędzy przewodnikiem a psem. Dobre relacje psa i funkcjonariusza przejawiają się w chęci psa do współpracy. Ośrodek organizuje zawody w wykrywaniu narkotyków oraz wyrobów tytoniowych. Obecnie zorganizowanych zostało już sześć takich mistrzostw.
Regulacje prawne
Należy zwrócić szczególną uwagę na los „psa na emeryturze”. Zgodnie z zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 23 listopada 2011 roku w sprawie szkolenia przewodników psów służbowych i psów służbowych w Służbie Celnej oraz utrzymywania tych psów, określone zostały przyczyny zaprzestania wykorzystania psa służbowego przez Służbę Celną.
W zarządzeniu tym wskazano jedynie warunki wycofania psa ze służby.
Przedstawiono tylko możliwości postępowania z psem w przypadku gdy konieczne jest jego odejście ze służby. Poruszona została również kwestia eutanazji, która możliwa jest tylko ze względu na ciężką chorobę psa.
Kierując psa do punku weterynaryjnego konieczne jest ustalenie zasadności eutanazji.