Akbash dog to jedna z najstarszych ras, jakie zamieszkują Azję Mniejszą. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z czasów kolonizacji tego obszaru przez starożytnych Greków.
Obecnie ci przodkowie białych europejskich psów pasterskich prawie nie są spotykani w Europie – zamieszkują za zachód od Ankary.
Zarówno osobniki tej rasy, jak i pirenejskie psy górskie, owczarki greckie, aidi, polskie owczarki podhalańskie, komondory czy wreszcie kuvasze, ze względu nie tylko na cechy fizjonomiczne, ale również podobne zachowanie czy osobowość, posiadają wspólne korzenie.
Akbash dog to jedna z najstarszych ras, jakie zamieszkują Azję Mniejszą
Kraj pochodzenia: Turcja
Przydatność
Akbash, czyli oryginalnie akbaş çoban köpeği, nie jest rasą uznawaną przez FCI za odrębną. Federacja zalicza te pochodzące z Turcji psy pasterskie jedynie jako odmianę owczarka anatolijskiego. United Kennel Club natomiast, w 1998 roku, zarejestrował akbashe jako Guardian Dog Group, czyli psy stróżująco-obronne.
Historia
Pierwotnie akbashe pilnowały stad, broniąc ich przed wilkami i prawdopodobnie właśnie ze względu na tę cechę, w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia, Amerykańscy hodowcy sprowadzili je do Stanów, gdzie psy tej rasy idealnie sprawdziły się w charakterze obrońców owiec, kóz i innych zwierząt hodowlanych przed kojotami.
Szata
Silne, zwinne, energiczne, długonogie Akbashe imponują (łącząc w sobie cechy chartów i molosów) wzrostem i muskulaturą. Dorosłe osobniki mierzą 69-86 cm przy wadze 34-64 kg, przy czym suki są zdecydowanie smuklejsze i lżejsze od psów. Rasa żyje 10-11 lat i charakteryzuje ją duża rozbieżność w wadze i wzroście, a także gładka, sierść i pełny, podwójny, biały (czasami lekko zabarwiony przy uszach) płaszcz. Zarówno długi ogon, jak i kończyny są w dolnej części silnie owłosione.
Dopuszcza się umaszczenie białe oraz białe z kremowym nalotem. Włos okrywowy jest średnio długi, lekko falujący lub prosty, z miękkim podszerstkiem. Odmiany krótkowłose spotyka się bardzo rzadko. Powieki, wargi i nos powinny być czarne lub czarno-brązowe, chociaż zdarzają się niekiedy także soczyście różowe. Luźna na szyi skóra ma za zadanie chronić zwierzęta przed drapieżnikami. Rasę cechują także wilcze pazury na kończynach tylnych. Długość ciała lekko przewyższa wysokość w kłębie. Głowa jest szeroka zaś klatka piersiowa głęboka.
Zachowanie i charakter
Chociaż psy tej rasy są spokojne, świadome swojego miejsca, pozbawione skłonności destrukcyjnych i nieagresywne, nie nadają się do zabawy z dziećmi. Cechuje je podejrzliwość w stosunku do obcych, dzięki czemu mogą skutecznie pełnić funkcję obronną. Zwracają szczególną uwagę na każdą zmianę otoczenia, kontrolując je. Są niezwykle czujne i baczą, żeby nikt obcy nie wkradł się w szeregi ich podopiecznych.
Prawidłowo prowadzone i wcześnie przyzwyczajane do towarzystwa zarówno ludzi, jak i mniejszych zwierząt, mogą śmiało przebywać w ich towarzystwie. Ponieważ pierwotnym zadaniem akbashów było leżenie i pilnowanie stada, często mylnie charakteryzuje się je jako psy nieenergiczne lub wręcz leniwe. Warto jednak wiedzieć, że w razie potrzeby wykazują niebywałą zwinność, szybkość i wytrzymałość. Lubią pracować dwójkami (podobno już jedna para tych zwierząt jest w stanie poradzić sobie z całym stadem drapieżników).
Są odważne: potrafią bronić podopiecznych nawet przed niedźwiedziem. Podejmują własne, przemyślane decyzje, oparte na doświadczeniu i preferują wolną rękę w kwestii wykonywania powierzonych im zadań. Nie lubią szkoleń, wykazują nieposłuszeństwo wobec pana, czasem wręcz zupełnie ignorując jego polecenia.
Zdecydowanie nie nadają się do życia w mieście. Kochają przestrzeń (im większą, tym bardziej) i źle znoszą jej, zwłaszcza nagłe, ograniczenie. Potrzebują też ciągłego zajęcia. Są niezwykle odporne na wszelakie warunki klimatyczne. Nie mają szczególnych wymagań bytowych i rzadko chorują. Bezwzględnie wymagają konsekwencji w prowadzeniu oraz prawidłowej tresury już w wieku szczenięcym: sprowokowane lub rozdrażnione akbashe bywają bowiem nieobliczalne i mogą zaatakować. Być może dlatego właśnie w Polsce wpisano je na listę ras uznawanych za agresywne.
Zdrowie
Akbashe często nęka dysplazja stawów biodrowych oraz charakterystyczna dla dużych ras łamliwość kości. Może im również dokuczać skręt żołądka, uszkodzenie wiązadeł, padaczka, niedoczynność tarczycy, kardiomiopatia, przepuklina pępowinowa oraz niewydolność nerek i nowotwory (szczególnie chłoniaki).
Psy tej rasy należy regularnie szczotkować, a także podcinać na bieżąco zbędne włosy. Przesadzona higiena oraz pielęgnacja nie są tu jednak wskazane: kąpiele powinny być okazjonalne.